Botanische Tuin: Oase in de chaos

Midden tussen alle hoge kantoorgebouwen in Amsterdam bevindt zich een oase van rust: De botanische tuin Zuidas. De tuin heeft een bijzondere collectie planten en bomen, van oorsprong aangelegd voor de wetenschap. De tuin is verbonden aan de VU en trekt nog steeds studenten uit 70 landen. Iedereen kan de tuin gratis bezoeken en genieten van de bijzondere collecties. Hortulanus Geralt Joren is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding en vertelt ons alles over dit ‘verborgen’ paradijs.

Groen in de genen

De passie voor groen zit al heel wat generaties ingeworteld bij Geralt. “Sinds 1645 zit onze familie in de plantenwereld”, vertelt hij. “Ik hoefde dan ook niet lang na te denken toen ik gevraagd werd om hortulanus te worden van de Botanische Tuin Zuidas. Hiervoor werkte ik met veel plezier bij de Reinigings- en havendienst. Maar de combinatie van plantenman en manager past perfect bij mij. Het is veel werk om de tuin te laten bestaan. Mensen kunnen de tuin en kassen gratis bezoeken. Om inkomsten te genereren organiseren we workshops, hebben we een winkel en verhuren we een kas als locatie voor de meest uiteenlopende activiteiten. Mensen kunnen hier zelfs trouwen.”

Bijzondere collecties

Geralt geeft een rondleiding door de tuin en de kassen. Over elke plant weet hij iets te vertellen. “Aan de noordkant is een tuin aangelegd met winterharde varens en aan de zuidkant een rotstuin met een Alpine kas”, vertelt Geralt. “Die laatste is ingericht met winterharde succulenten en een grote collectie Sempervivums. We hebben de meest uitgebreide verzameling cactussen in Nederland. Daarnaast vind je orchideeën, vetplanten en tal van tropische planten uit alle delen van de wereld. Vanaf mei tot en met oktober staan de kuipplanten weer buiten opgesteld. Dat zijn de Bromeliaceae, met name grijsbladige Tillandsia’s en terristrische bromelia-achtigen.”

Bonsai en Penjing

Als enige in Nederland beschikt de Botanische tuin over een verzameling penjing- en bonsaibomen. Geralt: “Die verzameling was een geschenk in 1982 van de toenmalige directeur van de Floriade. Penjing is een Chinese kunstvorm die, met miniatuurstenen- en planten, de natuur in geconcentreerde vorm weergeeft. Penjing wordt in China al ruim 2000 jaar beoefend – zeker 800 jaar vóórdat Japan de kunst afkeek en wereldwijd faam verwierf met bonsai.” Deze collectie is in de zomermaanden te bewonderen.

Toekomst van de tuin

Het lijkt vanzelfsprekend dat groen beschermd moet worden in Nederland. En dat iedereen, zeker ook in de stad, moet kunnen genieten en leren over groen. Toch is het een bijzondere gewaarwording om tussen de torenhoge gebouwen, de drukte van het bedrijfsleven en het bouwverkeer in een heel andere wereld te stappen. “Het is helaas niet zo vanzelfsprekend dat de tuin behouden blijft”, licht Geralt toe.

“In 2013 zou de tuin zelfs sluiten. De onderzoekskassen zijn destijds al afgebroken. Gelukkig groeit het besef dat we zuinig moeten zijn op wat er al is. In 2014 is een convenant afgesloten met het Stadsdeel Amsterdam-Zuid, Stichting VU/VU medisch centrum en de de Stichting Vrijwilligers Botanische tuin. Het uitgangspunt was het maatschappelijk belang en het terugbrengen van een publiekelijk toegankelijke en hoogwaardige tuin. Met deze overeenkomst kunnen we in ieder geval tot 2023 bouwen. Met een aantal vaste medewerkers en maar liefst ruim 40 vrijwilligers zetten we ons hiervoor in.”

In de winkel van de tuin kun je een grote verscheidenheid planten en zaadjes kopen. Een aantal zaadjes komt uit de tuin zelf en zijn dus uniek. “We merken zeker dat planten populair zijn”, vertelt Geralt. “Ik koop zelf in en let daarbij met name op de overlevingskans thuis. En natuurlijk welke planten trendy zijn. Zeker de groene planten zonder bloemen en de wat grotere planten zijn populair. Op dit moment is de begonia weer helemaal terug van weggeweest. Dat komt met name door de bijzondere kleuren en structuur van het blad.”

Fan van groen

Ben je ook zo’n fan van groen? Ga dan zeker eens een naar deze bijzondere botanische tuin. En vergeet niet om een mooie plant te kopen, want daarmee help je dit soort paradijsjes te behouden.

De Alpine kas laatste is ingericht met winterharde succulenten en een grote collectie Sempervivums.

Meer informatie over openingstijden, workshops of donateurschap op botanischetuinzuidas.nl